توحید ملک زاده دیلمقانی در19 مرداد سال 1352 در شهر سلماس بدنیا آمد. تحصیلات ابتدائی را در دبستان فرهنگیان سلماس( خیابان امام)، راهنمائی را در دبیرستان شهید سولدوزی ( پیام یار سابق) و دبیرستان را در دبیرستان امیرکبیر سلماس طی کرد و در سال 1370 موفق به اخذ دیپلم ریاضی فیزیک گردید. در سال 1370با قبولی در کنکور برای تحصیل وارد دانشگاه اورمیه در رشته فیزیک کاربردی شد. در طی تحصیل در دانشگاه اورمیه در سال 1373موفق به نشر مجله علمی رشد دانشجوی علوم در گردیده و اولین سردبیر آن شد. با شرکت در آزمون کارشناسی ارشد ژئوفیزیک رتبه 16 کشوری را اخذ کرد ولی ظرفیت پذیرش دانشگاه 12 نفر بود. بنابراین وارد دوره فوق لیسانس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال گردید دوره ای که به تازگی تاسیس شده بود. پس از 2 سال تحصیل در سال 1278 با ارائه تزی در مورد زلزله خیزی آذربایجان و شهر تبریز از آن دانشگاه فارغ التحصیل شد. دوره افسری وظیفه را در پادگانهای صفر یک تهران و دوره توپخانه صحرایی را در دانشگاه توپخانه صحرایی اصفهان طی نمود و موفق به اخذ درجه ستوان دومی توپخانه گردید. در سال 1379 عازم ترکیه شد تا دوره دکتری مهندسی ژئوفیزیک را در آنجا طی کند رشته ای که دکتری آن هنوز در ایران افتتاح نشده بود. پس از طی دو سال مقدمات کالج زبان ترکی و انگلیسی و اخذ دیپلمای زبان در هر دو زبان وارد دانشگاه آنکارا شده و پس از چندین سال تحقیق در سال 1386 شمسی با ارائه تزی در مورد «ارتباط زلزله خیزی شمالغرب ایران( آذربایجان ) با شرق ترکیه » و سپس مراسم سوگند علمی و پوشیدن لباس رسمی دکترا ، موفق به اخذ دکترا ی مهندسی ژئوفیزیک از انستیتوی فنی دانشگاه آنکارا شدند. در طی حضور در ترکیه جزو محققین ارشد آرشیو اسناد دولت عثمانی در آنکارا به تحقیق و پژوهش مشغول بودند و با استفاده از منابع غنی آرشیو دولت عثمانی اسناد تاریخی مربوط به آذربایجان و سلماس را جمع آوری نمودند که کتاب« آذربایجان در جنگ جهانی اول یا فجایع جیلولوق» چاپ اول 1385 و چاپ دوم 1386 انتشارات اختر تبریز ماحصل این مطالعات می باشد. در طی دوره تز دکترا با دانشگاه های آزاد و پیام نور سلماس، اورمیه و خوی در مورد تدریس دروس ژئوفیزیک و زلزله شناسی همکاری داشتند. در سال 1385 موفق به انتشار کتابی درباره زلزله سال 1309 سلماس شدند. ایشان به مدت دو سال 1385-87 ریاست انجمن علمی عمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد سلماس را بر عهده داشتند و با ترتیب دادن سمینارهایی درباره زلزله 1309 سلماس نسبت به یادآوری خطرات زلزله در منطقه اقدام میکردند. در 16 اردیبهشت 1385 در سمینار هفتاد و پنجمین سالگرد زلزله 1309 سلماس به عنوان سخنران اصلی، سمینار هفتادو هفتمین سالگرد تاسیس شهر سلماس به عنوان سخنران و دبیر علمی همایش در دانشگاه آزاد اسلامی سلماس، در 22 آبان 1385 به عنوان سخنران سمینار پژوهشی زلزله و اثرات آن در سازه های شهری، در تاریخ 3/9/86 سمینار پژوهشی کاربرد ژئوفیزیک در مهندسی عمران در دانشگاه آزاد اسلامی واحد سلماس به عنوان سخنران، در تاریخ1387.2.17 نخستین سمینار تاریخ سلماس به عنوان سخنران و سرپرست هیئت داوران سمپوزیوم به فعالیت پرداختند. در کنار این در دهها سمپوزیوم خارجی در کشورهای مختلف شرکت داشتند. ایشان استادیار و عضو هیئت علمی ژئوفیزیک دانشگاه آزاد اسلامی می باشند.
ایشان به غیر از ژئوفیزیک در تاریخ، فرهنگ و فولکلور سلماس و آذربایجان نیز تحقیق می نمایند. تحقیقات ایشان در سال 1378 منجر به چاپ کتاب سلماس در سیر تاریخ و فرهنگ آذربایجان گردید. در سال 1384 کتاب تاریخ ده هزار ساله سلماس و غرب آذربایجان را منتشر نمود . کتب و مقالات زیر از ایشان می باشد:
1- زلزله بزرگ ومخرب سلماس در سال 1309 ایران1384
2- زلزله خیزی و خطر زلزله در آذربایجان ا 1385
Seismic Attribute3- آنکارا ترکیه 2004
4- سلماس در سیر تاریخ و فرهنگ آذربایجان ایران 1378
5- تاریخ ده هزار ساله سلماس و غرب آذربایجان 1384
6- آذربایجان در جنگ اول جهانی یا فجایع جیلولوق چاپ اول 1386-چاپ دوم 1387- چاپ سوم اواخر1387
7- تاریخچه دارالنشاط اورمیه اورمیه= یاز نشر 1388
8- آذربایجان در اوایل دوره پهلوی تبریز اختر 1388
9- سلماس عاشیق گلنه یینه بیر باخیش: کاظم عباسی و توحید ملک زاده انتشارات آینا 1393
10- زندگی نامه، آثار، خدمات اجتماعی و فرهنگی محمد تمدن: 1393