Altaylardan Sehendimize (Türk medeniyetinin Tarixi) Umut Niyayiş’in yeni kitabına bir bakış

 

Altaylardan Sehendimize

(Türk medeniyetinin Tarixi)

Umut Niyayiş’in yeni kitabına bir bakış

 

Tohid  Melikzade                                                        22 Ekim 2003 Çarşamba-Ankara

[e-mail]

  

 Azerbaycan’da yeni milli şuur aranma gidişatı başlandıktan sonra gençler tarafından Türk sisteminde araştırmalar ve makale- yayaın yaymak hevesle artmış ve eskilere göre daha detaylı tetkikat başlamıştır.

Son zamanlar elimize gelen bu değerli kitaplardan birisi Güneyli arkadaşımız Umut  Niyayiş ‘in son kitabı” Altaylardan Sehendimize(Türk medeniyetinin Tarihi) adlı kitabıdır.

Umut  bey üniversitede toprak mühendisliği bitirmesine rağmen yalnız Güney Azerbaycanlı  gençlere özel olan Türkoloji’ye de maraglanmış ve bu sahe de derin tetkikata başlamıştır.O halen   Tahran da yayımlanan HAMŞAHRİ gazetenin kültür sayfasında görev yapmaktadır.1977 doğumlu bu genç araştırmacı İran’da yaşayan sair Azerbaycanlılar kimi küçük yaşlarından kendi kimliğini aramaya teşebbüs etmiş ve kendi yazdığına göre “Yadıma gelen günlerden beri kimliğim,keçmişim ulu babam,zihnimi meşgul eden en önemli meselelerden olmuştur.elde olan kaynaklara baktıkça didergin yüreğim bir az daha avareleşirdi.Aslında kimsizliğimi çiğinimde taşıdığım, uzun süren günler beni sarsitmıştır.Bu sarsıntı ise meni Turkolojinin derin denizlerine dalmak üçün heveslendirirdi.”

 

Umut beyin hazırladığı bu kitap çağımıza uygun bir şekilde ve yeni metotları takip ederek hazırlanmış ve bilim alemine sunulmuştur.O,bu kitabı arkeoloji kazıntılarını takip ederek yazmış sonra tarihi kaynaklara müraciet ederek kitabın dolgunlaşmasına teşebbüs etmiştir.Umut bey “Türklerin ana yurdu ortaasyadır” tezini savunarak tabii ki orta Asya arazisinin arkeolojisini ele alarak hareket etmiştir.bu konunun tartışmasını Osman karatayın ” İran Turan “adlı eserine  irca eriyoruz.

Umut bey arkeoloji meselelere deyindikten sonra dil gurupları konusuna giriş yaparak ana Oral-Altay dillerini ve eski Türklerin dillerini açıklamaya başlıyor.sayfa 49 da ana Altayca sözcükleri çağdaş Türkçe,Moğolca.Mançu ve Korece ile mukayese ederek bu dillerin ana bir dilden geldiklerini netice alır.dil konusundan sonra ortadoğunun ilk medeniyetleri: Sümerler,Elamlar,Arttalar,Huriler,Hitler ve saire kavim-devletlere giriş yaparak onların kültürel miraslarını açıklamaya çalışır. kitabın büyük hacmini Hun,Uygur ve ve Oğuzlara ihtisas eden umut bey tarihte sonralar parlayan Kırgızlar,Türkeşler,karluklar ,Basmiller,Halaç Türkleri,Hazarlara da yer vermektedir.Bir el kitabı özelliğini taşıyan bu kitap İslamdan sonraki Türk devletleri:karahanliler,Gezenliler,Selçuklular,Kıpçaklar,akkoyunlular,Harezmşahlar,Tolunoğulları,

 ekşidiler,Eyyubiler ve Memlukilere de ayrıca yer vermiştir.

523 sayfalık Arap alfabesiyle yazılan bu tarihi kitap İran şartları ve isteklere bir cevap dirsayın umut bey niyayiş bu kitabı hiçbir kurum tarafından desteklenmeden iyice hazırlamış ve imkanların yetersizliliğine bakmayarak  kendi maddi imkanlarıyla ustun başarıyla yayımlamıştır  .

Bu genç araştırmacı dostumuza üstün başarılar diliyoruz.