مطالعه پتانسیل روانگرایی خاک در شرق دشت ارومیه با بررسی آئین نامه پل های بزرگ راهی ژاپن1999
توحید ملک زاده دیلمقانی*1، یاسر گلستان2
1)دانشگاه آزاد اسلامی واحداهر، گروه فیزیک*عهده دار مکاتبات) t-malekzadeh@iau-ahar.ac.ir
2) دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه،گروه زمین شناسی geoland4@gmail.com
چکیده:
روانگرایی یکی از عناوین اصلی ژئوتکنیک لرزه ای است.اثرات روانگرایی بر روی سازه ها و تاسیسات در هنگام زلزله می تواند بسیار مخرب باشد.در این پژوهش به مطالعه این پدیده در منطقه شرق دشت ارومیه با استفاده از آئین نامه پل های بزرگ راهی ژاپن1999خواهیم. اساس این روش ارزیابی پتانسیل روانگرایی با مقایسه مقاومت روانگرایی ارزیابی شده از دانه بندی و عدد SPT خاک با نسبت تنش برشی (یعنی نسبت تنش برشی ایجاد شده توسط زلزله بر تنش موثر عمودی) ناشی از زلزله می باشد.از تعداد 6 گمانه مورد مطالعه فقط یکی از گمانه ها با خطر روانگرایی بالا مورد ارزیابی قرار گرفت.
کلمات کلیدی: روانگرایی، آزمایش مقاومت نفوذ استاندارد، جنوب دشت ارومیه
Studying Liquefaction Potential of East Urmiye’s Plain with Japan Road Association, Specifications for Highway Bridges1999
Tohid Malekzadeh Dilmaghani1 , Yaser Golestan2
1)Islamic Azad university Ahar branche, Physics Branch
2) Islamic Azad university Urmiye , Geology Branch
Abstract:
Liquefaction Is a major topic of seismogeotechnice. The effects of liquefaction on structures and construction during an earthquake can be very destructive. In this research we will study liquefaction potential in East of Urmiye’s Plain with Japan Road Association, Specifications for Highway Bridges1999.
Under this method of evaluating liquefaction potential assessed by comparing the liquefaction resistance of soil aggregation and SPT number with shear stress ratio (the ratio of shear stress caused by the earthquake vertical effective stress) is caused by the earthquake. From 6 boreholes were only boreholes with high risk of liquefaction was evaluated.
Key Words: Liquefacation, SPT, South of Urmiye’s Plain
1-مقدمه
روانگرایی یکی از مهمترین عناوین مهندسی ژئوتکنیک لرزه ای می باشد. هنگامی که دو زلزله در آلاسکا 1964، و نیگاتا ژاپن 1964، رخ داد در هر دو زلزله نمونه های جالبی از خرابی ناشی از زلزله مانند گسیختگی شیبها، گسیخگی شالوده ساختمان ها و پلها و شناوری سازه های مدفون بر اثر روان شدن خاک بستر اتفاق افتاد. پدیده روانگرایی در حالت کلی هر گاه خاکهای غیر چسبنده،اشباع وشل در معرض ارتعاشات (ویبراسیون) زمین در نتیجه زلزله قرار گیرند خاکها تمایل به تراکم پیدا می کنند،ولی در محدوده دانه بندی خاصی، زهکشی تا حدودی کند بوده بقسمی که تغییرات حجمی سریع خاک به دلیل عدم زهکشی صورت نگرفته و لزوما فشار منفذی بالا خواهد رفت.افزایش فشار آب حفره ای کاهش تنش موثر را به دنبال داشته که منتج به کاهش مقاومت برشی خاک می گردد،بر اساس رابطه تنش های ژئواستاتیکی در خاک، = ممکن است ازدیاد فشار منفذی سبب کاهش تنش موثر در خاک شده که منجر به کم و یا حتی صفر شدن مقاومت برشی شده و متعاقب آن به حالت سیال گونه خاک اصطلاحا روانگرایی گفته می شود.عموما روانگرایی در نهشته های ماسه ای یکنواخت اشباع با وضعیت تراکمی شل و یا متوسط رخ می دهد.
با توجه به اهمیت نواحی جنوب دشت ارومیه که محل احداث پروژه های بزرگ صنعتی و راه سازی از قبیل ذوب آهن، پتروشیمی، نیروگاه، راه آهن سراسری و جمعیت انسانی مستقر در این منطقه و رشد روز افزون پروژه های عمرانی می باشد، این پژوهش برای تعیین قابلیت روانگرایی منطقه مورد مطالعه صورت پذیرفته است. محدوده مورد مطالعه مابین طولهای جغرافیایی 15، ۫ 45 تا 8، ۫ 45 و عرضهای جغرافیایی 22، ۫ 37 تا 28 ، ۫ 37 واقع شده است.
شکل(1) موقعیت جغرافیای شرق دشت ارومیه و محل گمانه های حفر شده در آن
2-بیان مسئله
برای ارزیابی پتانسیل روانگرایی روش ها ی متعددی معرفی شده است ، در این پژوهش از روش( آئین نامه پل های بزرگ راهی ژاپن1999) استفاده شده است.اساس این روش ارزیابی پتانسیل روانگرایی با مقایسه مقاومت روانگرایی ارزیابی شده از دانه بندی و عدد SPT خاک با نسبت تنش برشی (یعنی نسبت تنش برشی ایجاد شده توسط زلزله بر تنش موثر عمودی) ناشی از زلزله می باشد. میر محمد حسینی
2-1- خصوصیات خاکهای مستعد روانگرایی TC4
الف- سطح ایستابی بالاتر از 10 متر باشد.
ب- لایه مورد نظر دارای عمق کمتر از 20 متر باشد.
پ- 0.02<D50≤2 mm باشد.
باشد.(PI≤15%)و (FC≤35%)ج-
البته در مورد بند (پ) طبق تحقیقات جدید خاک های شنی با D50 بالاتراز 2 mm هم می توانند روانگرا باشند. نورزاد، علی
2-2- نسبت تنش تناوبی(CSR)
با داشتن نسبت مقاومت تناوبی (CPR)1 و نسبت تنش تناوبی می توان ضریب اطمینان برای خاک مورد بررسی را برای زلزله با بزرگای 5/7 به دست اورد.با توجه به اینکه زلزله طرح مورد بررسی ممکن است بزرگای بیشتر یا کمتر از 5/7 داشته باشد باید ضریب تصحیح بزرگای زلزله تعریف شود
(1)
نسبت تنش تناوبی برابر است با رابطه1 که در این رابطه بیشینه شتاب زلزله در سطح زمین، تنش کل، تنش موثر ، شتاب ثقل زمین و ضریب کاهش تنش که تابعی از عمق لایه مورد نظر می باشدومقدار آن از رابطه 2بدست می آید. TC4
(2)
2-3- نسبت مقاومت تناوبی(RL)
از جمع کردن سه عامل فشار سرباره،دانه بندی و مقدار ریز دانه مقداربرش تناوبی بدست می آید که روابط آن در ذیل آورده شده است.روابط 3،4و5
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
D50اندازه متوسط دانه ها، FCدرصد ریز دانه، تنش موثر قائم در عمق مورد مطالعه(Kpa) و عددSPT(براساس آئین نامه ژاپن)
(8)
MSF ضریب تصحیح بزرگای زلزله، ضریب تصحیح برای تنش های سربار وارد بر خاک و ضریب تصحیح تنش های برشی اولیه وارد بر خاک در حالت استاتیکی
تنش سربار موثر وارد بر خاک، فشار اتمسفر و توان تابعی از دانسیته نسبی ،تاریخچه تنش،سن رسوبات و نسبت پیش تحکیمی است. تابع تراکم نسبی برای تراکم نسبی 40 تا 60 درصد مقدار توان بین 8/0 و7/0 متغیر است وبرای تراکم نسبی بین 60 تا 80 درصد مقدار توان بین 7/0تا6/0 می باشد.
(10)
تنش برشی استاتیکی وارد بر لایه های خاک (وزن سازه سنگین بالایی و یا شیب خاکی در صورت وجود)، تنش سربار موثر
(11) .W(Z).d(Z)
Zعمق از سطح زمین به متر تابعی از پارامتر مقا.ومت روانگرایی یعنی و از رابطه8بدست می آید
(12)
ضریب اطمینان وقوع روانگرایی که اگر مقدار باشد در آن صورت مقدار برابر صفر می شود.
(13)
مقدار بین صفر تا صد بیان می شود.
3-طرح مسئله
تعداد 6 گمانه برای مطالعه خصوصیات خاک ها و ازمایشات صحرایی در منطقه حفر شده است که بیشتر دراطراف پل رودخانه باراندوز چای تمرکز دارند. برای تعیین پتانسیل روانگرایی خاک ابتدا به بررسی خصوصیات خاک ها خواهیم پرداخت طبق بند ( 2-1) ، در صورت وجود شرایط لازم برای روانگرایی خاک به بررسی نسبت تنش تناوبی(CSR) طبق بند (2-2) و نسبت مقاومت تناوبی(RL) با استفاده از بند(2-3) خواهیم پرداخت .با استفاده از مقادیر ذکر شده در صورت بدست آمدن مقادیر کمتر از 1 برای لایه مورد نظر دارای استعداد روانگرایی می باشد.
نتایج حاصل از آزمایشات صحرایی و خصوصیات خاک برای گمانه BH1 در جدول 1 درج شده است.
جدول 1- نتایج حاصل از آزمایشات صحرایی و آزمایشگاهی در گمانه BH1
|
توصیف مصالح |
hw متر |
(N1)60 |
D50(mm) |
D10(mm) |
LL % |
PI
|
ردشده الک 4% |
ردشده الک 200% |
گروه خاک |
نوع مصالح |
SPT (N) |
عمق آزمایش (متر) |
|
متوسط |
1/7 |
12 |
0/0062 |
<0/001 |
45 |
24 |
100 |
90 |
CL |
رس با خاصیت خمیری کم |
11 |
3 |
|
سفت |
1/7 |
17 |
0/007 |
<0/001 |
43 |
24 |
100 |
92 |
CL |
رس با خاصیت خمیری کم |
17 |
5 |
|
متراکم |
1/7 |
30 |
6/0 |
0/1 |
- |
NP |
48 |
9 |
GP-GM |
شن همراه با ماسه |
30 |
7 |
|
بسیار سفت |
1/7 |
27 |
0/023 |
<0/001 |
35 |
21 |
100 |
91 |
CL |
رس با خاصیت خمیری کم |
31 |
10 |
|
بسیار سفت |
1/7 |
20 |
0/016 |
<0/001 |
35 |
18 |
100 |
89 |
CL |
رس همراه با ماسه |
24 |
12 |
|
سفت |
1/7 |
8 |
0/04 |
<0/001 |
29 |
12 |
100 |
77 |
CL |
رس همراه با ماسه |
11 |
15 |
|
سفت |
1/7 |
10 |
0/01 |
<0/001 |
41 |
23 |
100 |
80 |
CL |
رس با خمیری کم ماسه دار |
14 |
17 |
|
بسیار سفت |
1/7 |
12 |
0/0026 |
<0/001 |
56 |
35 |
100 |
91 |
CH |
رس با خمیری زیاد |
17 |
18 |
|
بسیار سفت |
1/7 |
18 |
0/0025 |
<0/001 |
55 |
34 |
100 |
90 |
CH |
رس با خمیری زیاد |
26 |
20 |
|
بسیار سفت |
1/7 |
12 |
0/007 |
<0/001 |
51 |
32 |
95 |
64 |
CH |
رس با خمیری کم ماسه دار |
19 |
24 |
|
بسیار سفت |
1/7 |
11 |
0/05 |
<0/001 |
29 |
11 |
93 |
67 |
CL |
رس با خمیری کم ماسه دار |
18 |
25 |
برای گمانه BH1 شرایط خاک فقط در عمق 15 متری مستعد است.ضرایب نسبت تنش تناوبی و نسبت مقاومت تناوبی(RL) و همچنین با استفاده از روابط ذکر شده در جدول2 برای گمانه BH1 آورده شده است.
جدول 2-محاسبه FL و ضریب PL گمانه BH1
|
PL % |
FL |
Kα |
Kσ |
MSF |
CRR7.5 |
CSR |
v0σ (Kpa) |
‘v0σ (Kpa) |
N SPT |
Z(m) |
|
0 |
2/1 |
1/0 |
1/33 |
1/32 |
0/355 |
0/298 |
310/64 |
177/64 |
11 |
15 |
|
PL BH1=0 |
|
|||||||||
طبق جدول 2 گمانه BH1 در عمق 15 متری مستعد روانگرایی نمی باشد.
نتایج حاصل از آزمایشات صحرایی و خصوصیات خاک برای گمانه BH2 در جدول 3 درج شده است.
جدول 3- نتایج حاصل از آزمایشات صحرایی و آزمایشگاهی در گمانه BH2
|
توصیف مصالح |
hw متر |
(N1)60 |
D50(mm) |
D10(mm) |
LL % |
PI
|
ردشده الک 4% |
ردشده الک 200% |
گروه خاک |
نوع مصالح |
SPT (N) |
عمق آزمایش (متر) |
|
متوسط |
1/7 |
15 |
0/35 |
0/02 |
- |
NP |
71 |
31 |
SM |
ماسه لای دار همراه با شن |
12 |
2 |
|
متراکم |
1/7 |
38 |
1/3 |
0/02 |
- |
NP |
63 |
24 |
SM |
ماسه لای دار |
39 |
4 |
|
متراکم |
1/7 |
23 |
2/8 |
0/18 |
- |
NP |
60 |
8 |
SM |
ماسه لای دار |
24 |
6 |
|
سست |
1/7 |
5 |
0/062 |
<0/006 |
22 |
5 |
99 |
58 |
CL-ML |
رس همراه با لای و ماسه |
5 |
8 |
|
سفت |
1/7 |
13 |
0/024 |
<0/001 |
33 |
13 |
99 |
74 |
CL |
رس همراه با ماسه |
14 |
9 |
|
بسیار سفت |
1/7 |
20 |
0/032 |
<0/001 |
40 |
21 |
99 |
82 |
CL |
رس همراه با ماسه |
23 |
10 |
|
بسیار سفت |
1/7 |
22 |
0/018 |
<0/001 |
31 |
14 |
9 |
76 |
CL |
رس همراه با ماسه |
26 |
11 |
|
متوسط |
1/7 |
10 |
0/14 |
<0/003 |
- |
NP |
100 |
46 |
SM |
ماسه لای دار |
13 |
13 |
|
سفت |
1/7 |
10 |
0/004 |
<0/001 |
51 |
33 |
100 |
86 |
CH |
رس با خمیری زیاد |
13 |
15 |
|
سفت |
1/7 |
11 |
0/048 |
<0/001 |
26 |
11 |
100 |
74 |
CL |
رس همراه با ماسه |
15 |
16 |
|
بسیار سفت |
1/7 |
12 |
0/002 |
<0/001 |
60 |
37 |
94 |
77 |
CH |
رس با خمیری زیاد |
17 |
18 |
|
بسیار سفت |
1/7 |
13 |
0/035 |
<0/001 |
39 |
22 |
92 |
62 |
CL |
رس ماسه دار |
19 |
20 |
|
بسیار سفت |
1/7 |
16 |
0/008 |
<0/001 |
48 |
29 |
86 |
68 |
CL |
رس ماسه دار |
26 |
22 |
|
بسیار سفت |
1/7 |
18 |
0/028 |
<0/001 |
34 |
19 |
93 |
73 |
CL |
رس همراه با ماسه |
30 |
24 |
برای گمانه BH2 شرایط خاک دراعماق 13،11،8،4،2و16 متری مستعد است. ضرایب نسبت تنش تناوبی و نسبت مقاومت تناوبی(RL) و همچنین با استفاده از روابط ذکر شده در جدول 4 برای گمانه BH2 آورده شده است.
جدول 4- محاسبه FL و ضریب PL گمانه BH2
|
PL % |
FL |
Kα |
Kσ |
MSF |
CRR7.5 |
CSR |
v0σ (Kpa) |
‘v0σ (Kpa) |
N SPT |
Z(m) |
|
13 |
0/3 |
1/0 |
1/0 |
1/32 |
0/051 |
0/231 |
40/24 |
37/24 |
12 |
2 |
|
29 |
0/1 |
1/0 |
1/0 |
1/32 |
0/015 |
0/288 |
81/84 |
58/84 |
39 |
4 |
|
0 |
1/1 |
1/0 |
1/01 |
1/32 |
0/258 |
0/313 |
165/04 |
102/04 |
5 |
8 |
|
0 |
1/6 |
1/0 |
1/06 |
1/32 |
0/353 |
0/313 |
185/84 |
112/84 |
14 |
9 |
|
0 |
1/8 |
1/0 |
1/16 |
1/32 |
0/366 |
0/311 |
227/44 |
134/44 |
26 |
11 |
|
9 |
0/8 |
1/0 |
1/31 |
1/32 |
0/134 |
0/305 |
269/04 |
156/04 |
13 |
13 |
|
0 |
2/1 |
1/0 |
1/37 |
1/32 |
0/345 |
0/294 |
331/44 |
188/44 |
15 |
16 |
|
PL BH2=7 |
|
|||||||||
طبق جدول 4 گمانه BH2 در اعماق 4،2 و 13 متری گمانه BH2 مستعد روانگرایی هست.
نتایج حاصل از آزمایشات صحرایی و خصوصیات خاک برای گمانه BH3 در جدول 5 درج شده است.
عمق 2متری تراز آب زیرزمینی برای گمانه های BH3و BH4 در زمان حفاری گزارش شده است.
جدول 5- نتایج حاصل از آزمایشات صحرایی و آزمایشگاهی در گمانه BH3
|
توصیف مصالح |
hw متر |
(N1)60 |
D50(mm) |
D10(mm) |
LL % |
PI
|
ردشده الک 4% |
ردشده الک 200% |
گروه خاک |
نوع مصالح |
SPT (N) |
عمق آزمایش (متر) |
|
متوسط |
1/5 |
15 |
0/0042 |
<0/001 |
37 |
17 |
99 |
82 |
CL |
رس با خمیری کم |
12 |
2 |
|
متوسط |
1/5 |
11 |
0/013 |
<0/001 |
34 |
17 |
96 |
50 |
CL |
رس با خمیری کم |
11 |
4 |
|
سفت |
1/5 |
16 |
0/0037 |
<0/001 |
39 |
20 |
97 |
82 |
CL |
رس با خمیری کم همراه با ماسه |
16 |
7 |
|
بسیار سفت |
1/5 |
15 |
0/005 |
<0/001 |
39 |
19 |
100 |
83 |
CL |
رس با خمیری کم همراه با ماسه |
17 |
9 |
|
بسیار سفت |
1/5 |
26 |
0/0065 |
<0/001 |
40 |
20 |
100 |
72 |
CL |
رس با خمیری کم |
30 |
11 |
|
بسیار سفت |
1/5 |
20 |
0/005 |
<0/001 |
39 |
19 |
98 |
77 |
CL |
رس با خمیری کم |
26 |
14 |
|
بسیار سفت |
1/5 |
17 |
0/0042 |
<0/001 |
44 |
24 |
98 |
77 |
CL |
رس با خمیری کم همراه با ماسه |
23 |
16 |
|
سخت |
1/5 |
40 |
0/0022 |
<0/001 |
47 |
25 |
100 |
82 |
CL |
رس با خمیری کم |
58 |
18 |
برای گمانه BH3شرایط خاک مستعد روانگرایی نبوده لذا از بررسی آن صرف نظر می کنیم.
نتایج حاصل از آزمایشات صحرایی و خصوصیات خاک برای گمانه BH4 در جدول 6 درج شده است.
جدول 6- نتایج حاصل از آزمایشات صحرایی و آزمایشگاهی در گمانه BH4
|
توصیف مصالح |
hw متر |
(N1)60 |
D50(mm) |
D10(mm) |
LL % |
PI
|
ردشده الک 4% |
ردشده الک 200% |
گروه خاک |
نوع مصالح |
SPT (N) |
عمق آزمایش (متر) |
|
متوسط |
1/5 |
11 |
0/0035 |
<0/001 |
43 |
22 |
100 |
83 |
CL |
رس با خمیری کم |
9 |
2 |
|
متوسط |
1/5 |
8 |
0/0055 |
<0/001 |
36 |
17 |
100 |
87 |
CL |
رس با خمیری کم |
8 |
5 |
|
سفت |
1/5 |
12 |
0/0035 |
<0/001 |
42 |
22 |
99 |
84 |
CL |
رس با خمیری کم همراه با ماسه |
13 |
8 |
|
سفت |
1/5 |
10 |
0/005 |
<0/001 |
35 |
17 |
97 |
80 |
CL |
رس با خمیری کم |
12 |
11 |
|
بسیار سفت |
1/5 |
10 |
0/018 |
<0/001 |
28 |
12 |
100 |
68 |
CL |
رس با خمیری کم |
30 |
13 |
|
نرم |
1/5 |
4 |
0/005 |
<0/001 |
41 |
22 |
98 |
84 |
CL |
رس با خمیری کم |
5 |
15 |
|
سخت |
1/5 |
24 |
0/0038 |
<0/001 |
42 |
23 |
100 |
79 |
CL |
رس با خمیری کم |
33 |
17 |
|
بسیار سفت |
1/5 |
19 |
0/0048 |
<0/001 |
39 |
20 |
100 |
80 |
CL |
رس با خمیری کم |
28 |
19 |
برای گمانه BH4 شرایط خاک فقط درعمق 13 متری مستعد است. ضرایب نسبت تنش تناوبی و نسبت مقاومت تناوبی(RL) و همچنین با استفاده از روابط ذکر شده در جدول 7 برای گمانه BH4 آورده شده است.
جدول 7-محاسبه FL و ضریب PL گمانه BH4
|
PL % |
FL |
Kα |
Kσ |
MSF |
CRR7.5 |
CSR |
v0σ (Kpa) |
‘v0σ (Kpa) |
N SPT |
Z(m) |
|
0 |
1/7 |
1/0 |
1/24 |
1/32 |
0/322 |
0/309 |
269/2 |
154/2 |
12 |
13 |
|
PL BH4=0 |
|
|||||||||
طبق جدول 7 گمانه BH4 در عمق 13 متری مستعد روانگرایی نمی باشد.
نتایج حاصل از آزمایشات صحرایی و خصوصیات خاک برای گمانه BH5 در جدول 8 درج شده است.
عمق 5/1متری تراز آب زیرزمینی برای گمانه های BH5در زمان حفاری گزارش شده است.
جدول 8- نتایج حاصل از آزمایشات صحرایی و آزمایشگاهی در گمانه BH5
|
توصیف مصالح |
hw متر |
(N1)60 |
D50(mm) |
D10(mm) |
LL % |
PI
|
ردشده الک 4% |
ردشده الک 200% |
گروه خاک |
نوع مصالح |
SPT (N) |
عمق آزمایش (متر) |
|
نرم |
1/5 |
8 |
0/022 |
<0/001 |
39 |
20 |
100 |
70 |
CL |
رس با خمیری کم ماسه دار |
6 |
2 |
|
متوسط |
1/5 |
8 |
0/025 |
<0/002 |
37 |
17 |
100 |
83 |
CL |
رس با خمیری کم همراه با ماسه |
8 |
4 |
|
سفت |
1/5 |
13 |
0/046 |
<0/0015 |
33 |
13 |
95 |
60 |
CL |
رس با خمیری کم ماسه دار |
14 |
6 |
|
سفت |
1/5 |
15 |
0/035 |
<0/002 |
35 |
16 |
100 |
72 |
CL |
رس با خمیری کم همراه با ماسه |
16 |
8 |
|
سفت |
1/5 |
12 |
0/03 |
<0/002 |
38 |
18 |
92 |
64 |
CL |
رس با خمیری کم ماسه دار |
14 |
10 |
|
سفت |
1/5 |
11 |
0/012 |
<0/001 |
43 |
23 |
100 |
82 |
CL |
رس با خمیری کم ماسه دار |
13 |
13 |
|
متوسط |
1/5 |
7 |
0/017 |
<0/001 |
39 |
19 |
100 |
81 |
CL |
رس با خمیری کم همراه با ماسه |
9 |
15 |
|
سفت |
1/5 |
9 |
0/028 |
<0/001 |
36 |
16 |
100 |
71 |
CL |
رس با خمیری کم همراه با ماسه |
12 |
17 |
برای گمانه BH5شرایط خاک مستعد روانگرایی نبوده لذا از بررسی آن صرف نظر می کنیم.
نتایج حاصل از آزمایشات صحرایی و خصوصیات خاک برای گمانه BH6 در جدول 9 درج شده است.
عمق 5/1متری تراز آب زیرزمینی برای گمانه های BH6در زمان حفاری گزارش شده است.
جدول 9- نتایج حاصل از آزمایشات صحرایی و آزمایشگاهی در گمانه BH6
|
توصیف مصالح |
hw متر |
(N1)60 |
D50(mm) |
D10(mm) |
LL % |
PI
|
ردشده الک 4% |
ردشده الک 200% |
گروه خاک |
نوع مصالح |
SPT (N) |
عمق آزمایش (متر) |
|
نرم |
2/0 |
7 |
0/0038 |
<0/001 |
46 |
23 |
100 |
89 |
CL |
رس با خمیری کم |
6 |
2 |
|
متوسط |
2/0 |
8 |
0/0082 |
<0/001 |
37 |
18 |
100 |
91 |
CL |
رس با خمیری کم |
8 |
4 |
|
متوسط |
2/0 |
6 |
0/003 |
<0/0014 |
29 |
11 |
100 |
88 |
CL |
رس با خمیری کم |
6 |
6 |
|
نرم |
2/0 |
4 |
0/013 |
<0/001 |
36 |
16 |
100 |
90 |
CL |
رس با خمیری کم |
4 |
8 |
|
بسیار سفت |
2/0 |
14 |
0/0063 |
<0/001 |
42 |
20 |
100 |
88 |
CL |
رس با خمیری کم |
17 |
10 |
|
بسیار سفت |
2/0 |
14 |
0/01 |
<0/001 |
36 |
17 |
100 |
88 |
CL |
رس با خمیری کم |
18 |
13 |
|
بسیار سفت |
2/0 |
16 |
0/033 |
<0/001 |
30 |
13 |
100 |
85 |
CL |
رس با خمیری کم همراه با ماسه |
22 |
15 |
برای گمانه BH6 شرایط خاک فقط درعمق 6 متری مستعد است. ضرایب نسبت تنش تناوبی و نسبت مقاومت تناوبی(RL) و همچنین با استفاده از روابط ذکر شده در جدول 10برای گمانه BH6 آورده شده است.
جدول 10- محاسبه FL و ضریب PL گمانه BH6
|
PL % |
FL |
Kα |
Kσ |
MSF |
CRR7.5 |
CSR |
v0σ (Kpa) |
‘v0σ (Kpa) |
N SPT |
Z(m) |
|
0 |
1/8 |
1/0 |
1/0 |
1/32 |
0/404 |
0/296 |
123/2 |
83/2 |
6 |
6 |
|
PL BH6=0 |
|
|||||||||
طبق جدول 10 گمانه BH6 در عمق 6 متری مستعد روانگرایی نمی باشد.
4-نتیجه گیری
از 6 گمانه موجود،شاخص پتانسیل روانگرایی بدست آمده برای گمانه BH1برابر صفر است .پس خطر پذیری روانگرایی خیلی پائین است. شاخص پتانسیل روانگرایی بدست آمده برای گمانه BH2برابر 7 است.خطر روانگرایی بالا هست لذا این محدوده مستلزم تحقیقات بیشتری هست.گمانه های BH5و BH3مستعد روانگرایی نمی باشد. برای گمانه BH6برابر صفر است .پس خطر پذیری روانگرایی خیلی پائین است.در حالت کلی منطقه جنوب دشت ارومیه به علت تراکم صنایع و راه های موجود مستلزم بررسی های بیشتر ژئوتکنیکی شامل گمانه های است و همچنین مطالعات ژئوفیزیکی از جمله استفاده از امواج برشی می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
منابع:
1. نورزاد، علی، 1389، روانگرایی خاک یافته ها و دستاورد های نوین ، دانشگاه صنعت آب و برق، تهران
علیزاده،علی، مطالعه پتانسیل روانگرایی در خاک های جنوب ارومیه با نگرشی ویژه بر مسیر راه آهن مراغه-ارومیه در این منطقه، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه ازاد واحد اهر
نقی زاده، ر، (1384)، نقشه زمین شناسی چهار گوش اشنویه مقیاس 1:100000،سازمان زمین شناسی کشور ، تهران
شهرایی، م، 1373، شرح نقشه زمین شناسی چهارگوش اورمیه به مقیاس 1:250000، سازمان زمین شناسی کشور، تهران
اسلامی، ابولفضل، 1386، مهندسی پی طراحی و اجرا، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، تهران
میر محمد حسینی، سید مجد الدین،1385، راهنمای مقاوم سازی زمین های سست در برابر روانگرایی، دانشگاه امیر کبیر،
TC4, ISSMGE, 1999, Manual for Zonation on Seismic Geotechnical Hazards, Resived version The Japanes Geotechnical Society